Jak dbać o filtr cząstek stałych DPF

Filtr cząstek stałych w samochodzie jest pewnym utrudnieniem eksploatacyjnym, nieodpowiednie użytkowanie samochodu może wpływać negatywnie na jego drożność, lub nawet doprowadzić do jego zniszczenia. Ze względu na to, że dziś jest to wyposażenie powszechne w silnikach wysokoprężnych, a pojawia się już także w samochodach z silnikami benzynowymi, to warto wiedzieć jak dbać o filtr, by bez większych problemów użytkować samochody w niego wyposażone.

Co niszczy filtr cząstek stałych?

Mówiąc krótko największe zniszczenia dokonają się w przypadku w którym silnik zacznie generować większe niż normalnie ilości cząstek stałych. Nowoczesne silniki spełniające normy Euro 5 i Euro 6, są konstruowane w ten sposób, że same z siebie w procesie spalania generują tych cząstek jak najmniej. Projektanci silników bardzo mocno skupiają się obecnie na tym parametrze, wynika to z tego, że takie cząstki bez względu na wszystko z czasem i tak zapchają filtr i będzie konieczna jego regeneracja, dzięki optymalizacji spalania nastąpi to po dużo dłuższym przebiegu. Jednak nawet drobne awarie silnika mogą spowodować, że ilość cząstek stałych wzrasta i to często bardzo drastycznie. Najbardziej może na to wpłynąć niewłaściwy skład mieszanki (uszkodzenie wtryskiwacza lub któregoś z czujników, najczęściej przepływomierza), dostawanie się oleju silnikowego do komory spalania (który następnie jest spalany z paliwem) lub stosowanie niewłaściwego paliwa (np. popularny niegdyś olej opałowy). Bardzo poważną awarią jest także uszkodzenie turbosprężarki, które powoduje zalepienie filtra olejem silnikowym który bezpośrednio dostaje się do układu wydechowego.

Na zapchanie filtra może wpłynąć także niewłaściwy styl jazdy i charakter użytkowania pojazdu. Jeżeli samochód jest używany na krótkich odcinkach, które nie pozwalają na rozgrzanie się silnika, wówczas po pierwsze generowane jest więcej cząstek sadzy, a po drugie nie ma możliwości wypalenia ich z filtra, nawet przy pomocy fabrycznych procedur wypalania, które uruchamiają się podczas jazdy, ponieważ na taką procedurę potrzeba także kilku do kilkunastu minut, a uruchamiają się one dopiero gdy silnik jest odpowiednio ciepły. Podobnie jest z jazdą z małymi prędkościami, tylko po mieście, oraz z małą prędkością obrotową.

Niektórzy kierowcy, szczególnie w starszym wieku, nie podnoszą prędkości obrotowej silnika powyżej 2500 obr/min, współczesne silniki są jednostkami raczej wysokoobrotowymi i w takim zakresie obrotów nie działają optymalnie, wówczas nie pracuje w pełni turbosprężarka, a spalanie nie jest przeprowadzane w warunkach idealnych. Spaliny mają wówczas jednocześnie niską temperaturę, oraz dużą zawartość sadzy, co szybko niszczy filtr. Ratunkiem może być regeneracja DPF, jednak jest ona możliwa tylko wtedy, kiedy filtr nie jest jeszcze uszkodzony.

Jak uniknąć zapchania DPF

Przede wszystkim powinniśmy zastanowić się nad tym w jaki sposób używamy samochodu już na etapie zakupu pojazdu. Jeżeli jeździmy codziennie zaledwie kilka kilometrów do pracy, powinniśmy zdecydować się na samochód bez DPF, czyli obecnie samochód z silnikiem benzynowym. Jeżeli poruszamy się na dłuższych trasach po mieście, dobrym wyborem może być mokry DPF, który oczyszcza się przy niższych temperaturach spalin. Silnik diesla z DPF będzie natomiast bardzo dobrym wyborem jeżeli często poruszamy się po trasach szybkiego ruchu, autostradach i innych drogach gdzie poruszamy się z nieco większą szybkością i obciążeniem silnika.

Po drugie jeżeli już zakupimy samochód z DPF należy dbać o stan techniczny, przede wszystkim o układ zasilania silnika, bo jak już wspomniałem, awarie tego układu mają bardzo silny negatywny wpływ na filtr.

Żywotność filtrów DPF

Jeżeli pominiemy awarie silnika i inne zdarzenia losowe, to w zależności od stylu jazdy filtry cząstek stałych zwykle ulegają zapchaniu po od około 80 do nawet ponad 250 tysięcy kilometrów. Jak widać jest to bardzo duży rozstrzał, jednak dolna granica to przypadek ekstremalny, użytkowania bardzo mocno zapychającego filtr. Samochody użytkowane w długich trasach (np. firmowe samochody dostawcze) często nie mają problemów z filtrem nawet po 300 i więcej tysiącach kilometrów. Żywotność będzie się z czasem zwiększać, ponieważ producenci opracowują coraz lepsze silniki i coraz skuteczniejsze metody oczyszczania. Zapchany filtr można obecnie regenerować i to wielokrotnie, jedyną możliwością gdy nie jest to możliwe, jest przypadek gdy wkład filtra jest uszkodzony mechanicznie lub stopiony. Wtedy potrzebna jest już tylko całkowita wymiana DPF.

Dobre praktyki

1. Regularne przeglądy i naprawy – jeżeli nasz samochód niedomaga, nie powinniśmy zwlekać z naprawami, jakiekolwiek objawy nierównej pracy, braki mocy, ubytki oleju czy inne niepokojące zjawiska powinny być usuwane jak najszybciej. W nowoczesnym silniku skutkują one zwykle nieprawidłowym spalaniem paliwa, a to niszczy filtr. Jeżeli mamy mokry filtr, dbajmy o regularne, zgodne z instrukcją, uzupełnianie dodatku wzbogacającego

2. Nie przerywaj procedury oczyszczania – nieraz ciężko jest to dostrzec, bo producenci nie zawsze zadbali o to, żeby sygnalizować działanie systemów oczyszczania DPF, ale jeżeli zorientujemy się, że taki proces zachodzi, pozwólmy mu doprowadzić się do końca, nie gaśmy przez jakiś czas silnika, zaowocuje to mniejszym zapchaniem filtra.

3. Pozwól na wypalenie się sadzy – od czasu do czasu należy po prostu przejechać się samochodem ze zwiększoną prędkością i obciążeniem. Wystarczy, że raz na dwa tygodnie odwiedzimy dalej mieszkającą rodzinę, pojedziemy do lasu czy zwiedzić jakąś atrakcję turystyczną, jeśli poruszamy się głównie po mieście, to taka wycieczka doskonale zrobi naszemu filtrowi cząstek stałych. Wysokie obciążenie podniesie temperaturę spalin i pozwoli na wypalenie się sadzy z DPFu. W skrajnych przypadkach potrzebne będzie wypalanie serwisowe DPF, które należy przeprowadzić w wyspecjalizowanym serwisie.

4. Tankuj tylko na zaufanych stacjach benzynowych – dobrej jakości olej napędowy który oferują duże, sieciowe stacje wiodących koncernów spełnia wszystkie normy, jest badany i nie zaszkodzi ani naszemu silnikowi, ani filtrowi cząstek stałych. Tankowanie na małych stacjach albo paliwem pokątnie kupionym z niewiadomego źródła może skończyć się awarią i unieruchomieniem samochodu.